Reisinformatie
Een dagtocht naar het Rampjaar 1672. Hoe wist Nederland het noodlot te keren? 

Datum
Woensdag 7 augustus 2024

Opstapplaatsen:
* Parkeerplaats Recreatiepark De Leistert Heldensedijk 5 te Roggel
* s-Hertogenbosch Centraal Station

Reissom:
€ 149, p.p.
Met Museumkaart:
€ 119,- p.p.

Inclusief:
Complete dagtocht met vervoer (personenbusje), koffie/ thee, gebak en diner. We bezoeken de Oude Hollandsche Waterlinie bij Nieuwpoort en Fort Wierickerschans, Den Haag (o.a. de moord op gebroeders De Witt, Gevangenpoort, Haags Historisch Museum en het Binnenhof), en de sporen van de Franse verwoestingen in Zwammerdam en Bodegraven. De drankjes bij de lunch en het diner zijn voor eigen rekening.

Bekijk hieronder de 7-delige NPO serie 1672

1672 staat in het Nederlandse collectieve geheugen gegrift als het Rampjaar. Volgens een gezegde was "het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos", een uitdrukking die we nog steeds kennen. Maar wat was er nu precies aan de hand?

Nederland was in die tijd een Republiek en beleefde een geweldige welvaart: de Gouden Eeuw. De andere Europese landen keken met afgunst naar dit landje. In 1672 werd de Republiek van alle kanten aangevallen, de Fransen bezetten de helft van het land en Willem III werd tot stadhouder uitgeroepen. Het volk koelde haar woede op de raadspensionaris Johan De Witt en zijn broer Cornelis. Op beestachtige wijze werden zij voor de Gevangenpoort te Den Haag vermoord. Ternauwernood werd de Franse inval een halt toegeroepen door een in de haast opgeworpen waterlinie. 

Toen deze in de winter van 1672 dichtvroor, marcheerden de Fransen over het ijs, maar deze aanval werd afgeslagen. Op hun terugtocht plunderden de Fransen de dorpen Zwammerdam en Bodegraven en sporen van deze verwoesting zijn nog altijd terug te vinden. Het Rampjaar was de grootste crisis van de Gouden Eeuw. Ruim 17 maanden bungelde het bestaan van de Republiek aan een zijden draadje, maar dankzij diplomatie van stadhouder Willem III waarin een coalitie tegen Frankrijk tot stand kwam, werd de Republiek gered. De klap is zij echter nooit meer te boven gekomen en na het Rampjaar was het hoogtepunt van de Gouden Eeuw voorbij.

Deze episode wordt in Frankrijk Guerre de Hollande genoemd.
We danken er een bekend Frans soldatenliedje aan: Aupres du Ma Blonde. Dit gaat over het verlangen van een vrouw naar haar man, die door de Hollanders gevangen wordt gehouden.

Vertaling Aupres du Ma Blonde
Refrein:
Dichtbij mijn blonde is het goed, ja goed
Dichtbij mijn blonde is het slapen goed

In de tuin van mijn vader staan de seringen in bloei
Alle vogels van de wereld komen er nestelen
Alle vogels van de wereld komen er nestelen
de kwartel, de tortelduif en de leuke patrijs
En mijn lieve duifje, dat zingt dag en nacht
dat zingt voor de meisjes die geen man hebben
Voor mij hoeft ze niet te zingen want ik heb al een knappe man
Zeg me dan schoonheid, waar is je man?
Hij is in Holland, de Hollanders hebben hem gevangen
Wat zou je geven schoonheid, om je man terug te hebben?
Ik zou geven Versailles, Parijs en St. Denis
Bovendien de torens van de Notre Dame
en de klokketoren van mijn dorp