Reisinformatie:
Dagexcursie naar Zuid-Limburg op zoek naar vuursteen in Rijckholt en een afdaling in de geologische geschiedenis bij de ENCI-groeve te Maastricht

Datum:
Zondag 7 juni 2020

Vertrek:
Parkeerplaats Van Hornehal, Rijksweg 7 te Horn

NS-station Roermond, Stationsplein 8 te Roermond

Carpool A2 Echt, Bellekeweg 15 te Echt

Vertrek om 08.30 uur. Terugkomst om 18.00 uur

Reissom:
€ 39,50 p.p. 

Inclusief: 
Vervoer,  entrees vuursteenmijn en ENCI-groeve en gidskosten

De lunch in eetcafé De Riekelt (startplek voor de wandeling naar de vuursteenmijnen) is voor eigen rekening

Let op: De excursie vindt plaats met inachtneming van de corona-maatregelen. Houd 1,5 meter afstand en kom met eigen vervoer. 

Op zondag 7 juni 2020 houdt historisch reisgenootschap Cliotravel een Natuurhistorische dagtocht naar Zuid-Limburg. We bezoeken in Rijckholt de vuursteenmijnen en de zogenaamde Henkeput en in Maastricht de ENCI-groeve. Deze dag wordt georganiseerd in het kader van de Duboismaand. Eugene Dubois (Eijsden 1858- Haelen 1940) was een Limburgse antropoloog die als eerste gericht zocht naar fossiele overblijfselen van mensachtigen.

In de prehistorie werd in het Savelsbos bij Rijckholt vuursteen gedolven. Dit gebeurde zo'n 6000 jaar geleden. Vuursteen werd gebruikt voor het vervaardigen van wapens en gebruiksvoorwerpen. Het was een ideale grondstof, het splijt gemakkelijk en heeft scherpe breukranden. In eerste instantie groef men kuilen om naar vuursteen te zoeken, later ging men ook diep de grond in. Zo ontstond een uitgebreid complex van ondergrondse schachten en mijngangen. De vuursteen werd gebruikt als handelsmiddel en werd tot over honderden kilometers geëxporteerd. Vuursteen uit de mijnen van Savelsbos is zelfs teruggevonden in Oostenrijk. De unieke ontsluiting via een horizontale galerij maakt deze bijzondere plek tot een van de grootste opgravingen van vuursteenmijnen wereldwijd. De vuursteenmijnen van Savelsbos zijn daarom aangemerkt als archeologisch wereldmonument. 

We worden in de mijn rondgeleid door de Roggelse amateur-archeoloog Bert Vullers. Zorg voor warme kleding want ook in de zomer is het in de mijn koel. Naast de mijn is de Henkeput gelegen. We weten dat in 1886 de jonge professor Eugene Dubois, afkomstig uit het nabij gelegen Eijsden, hier zijn eerste voetstappen op het gebied van archeologisch onderzoek heeft gezet.

's Middags bezoeken we de ENCI-groeve in Maastricht. Het ongeveer zeventig miljoen jaar oude gesteente in deze groeve stamt uit de tijd dat het gebied rond Maastricht niet bestond uit heuvels, maar nog een subtropische, ondiepe zee was. Daarin zwom onder meer de Mosasaurus. Door het afgraven van mergelblokken kwamen veel van die oude fossielen aan het licht en kreeg de Sint Pietersberg wereldwijde faam in de wetenschap. De periode waarin het kalkgesteente gevormd werd, wordt dan ook het Maastrichtien genoemd. De ENCI is gestopt met het afgraven van de mergellaag en de groeve wordt omgevormd tot een natuurgebied. Op deze spot worden we door amateur-geoloog Lei Nelissen uit Spaubeek rondgeleid.